ARIZ ­ ابزاری محوری در تحلیل ­TRIZ  است. آخرین ویرایش آن ­یعنی­ ARIZ-85C  در سال­ 1985 انتشار یافت و­ شامل 9 گام بود.

گام 1.  تحلیل مساله:

از جملات نا­­مفهوم تشکیل­‌شده که درواقع برخوردی سیستمی با مساله را نشان می­دهد.

یک سیستم فنی که شامل اجزای ­A ، B،  C­­ است، تضادی تکنیکی به نام­ TC دارد، حال باید کارکرد مورد انتظار F  با ایجاد کمترین تغییرات ممکن در سیستم ایجاد شود.

گام 2. تحلیل مدل مساله:

یک نمودار ساده‌ شده، که تضاد موجود در محدوده عملیاتی را مدل می­کند، به تصویر درمی‌آید.

(محدوده عملیاتی­­، محدوده کاملاً مشخص از بروز تضاد است) سپس ارزیابی همه منابع موجود صورت

می­‌پذیرد.

گام 3. فرموله کردن نتیجه نهایی ایده ال

معمولاً در این سه مرحله مساله ازنظر تئوریک حل می­‌گردد.

گام 4. استفاده از اشیا و منابع میدانی بیرونی

اگر مساله هنوز مبهم باقی‌مانده است، از این گام برای درک بهتر مساله به کار گرفته می­‌شود.

گام 5. استفاده از بانک­های اطلاعاتی

در این گام از حل مساله به کمک استاندارد­ها،  به­‌کارگیری اطلاعات موجود در پایگاه داده‌های اثرات فیزیکی نیز مد­­­­­­نظر قرار می­‌گیرد.            

گام 6. تغییر مساله و یا فرموله کردن مجدد آن       

    اگر هنوز راه­‌حل مناسبی برای مساله یافت نشد، مساله را مجددا فرموله کنید.

گام 7. تحلیل روش‌هایی که تضاد فیزیکی را رفع می­کنند

    به این سوال پاسخ دهید: آیا تضاد ­­فیزیکی موجود به بهترین راه برطرف می‌­شود­؟

 گام 8. پیاده‌سازی راه‌حل یافت شده

راه­‌حل را پیاده­‌سازی کرده و نتیجه را باحالت اولیه مقایسه کنید.

گام 9.تحلیل گام‌هایی که منجر به رسیدن به راه‌حل شده‌اند

نقطه کنترلی حل مساله،گام‌­ها بررسی و ایرادات احتمالی مرتفع می­‌گردد.

یک نمونه حل مسئله با رویکرد الگوریتم­ ARIZ-612

مشکل: ضرورت اکسیژن برای نیروهای زیردریایی

تضادهای فنی موجود در مسئله: افزایش مخزن اکسیژن باعث کاهش بهره‌­­­­­وری زیر­دریایی خواهد ­­­­­­­­شد.

مرحله تحلیلی
قدم‌ها	مراحل منطقی	روند فکری
1	صورت‌مسئله	تأمین اکسیژن لازم برای زیردریایی برای حداقل یک ماه
2	تصور نتیجه­‌ی نهایی مطلوب  ( IFR )	حداکثر ظرفیت حمل اکسیژن
3	چه چیز با این نتیجه تضاد دارد؟	وزن اکسیژن لازم
4	علت این تضاد چیست؟	وزن کل زیر­دریایی محدود است.
5	تحت چه شرایطی ایجاد تضاد نخواهند کرد؟	اگر وزن اکسیژن اندک باشد.
نتیجه	وزن زیردریایی،­ اکسیژن و متعلقات مربوطه باید کاهش یابد.

مرحله عملیاتی
قدم‌­ها	مراحل منطقی	روند فکری
1	بررسی تغییرات در هدف به‌ویژه امکان تقسیم‌بندی آن	اکنون شئ زیردریایی،­ اکسیژن و ملزومات آن است. وزن آن­ها باید کاهش یابد. این کار بسیار مشکل است، زیرا زیر­دریایی و ملزومات آن در طول سال­ها اصلاح‌شده‌اند و طراحان تلاش زیادی برای کاهش هر گرم آن داشته‌­اند. در این قسمت نمی‌توانیم هیچ کاری انجام دهیم.
2	بررسی امکان تقسیم هدف به قسمت‌های مستقل	تقسیم هدف به قسمت‌های مستقل می­تواند مستقل در نظر گرفتن از زیردریایی باشد. به‌این‌ترتیب شاید بتوان مستقلاً برای اکسیژن فکری کرد.
3	بررسی امکان تغییر محیط خارجی	محیط دریا آب است و درصورتی‌که این آب تبخیر می­‌شود می‌توان محفظه نگهداری اکسیژن را حذف کرد. ولی تجزیه‌آب به اکسیژن و هیدروژن و املاح نیازمند ملزومات خاص خود است.
4	بررسی امکان تغییر اشیای مجاور	شئ مجاور برای زیردریایی اکسیژن، کارکنان، سوخت و ملزومات موجود در آن است، با تغییر سوخت موتور به هیدروژن می­توان به نتایجی مفید دست­‌یافت.
نتیجه	باید به‌جای حمل میزان زیادی از اکسیژن، تجهیزات تجزیه آب را جایگزین کرد.

مرحله ترکیب
قدم‌­ها	مراحل منطقی	روند فکری
1	تغییر شکل شیاء به‌دست‌آمده	قبلا باید اکسیژن حمل می‌­شد و این وزن زیادی به زیر­دریایی تحمیل می­کرد. در این حالت حجم اکسیژن نیز محدود است. ولی با حمل دستگاه تجزیه­‌ی آب به میزان نامحدودی اکسیژن تولید می‌­شود.
2	تغییر در اشیای دیگر	تغییر در اشیا دیگر قابل تامل است. تغییر سوخت موتور به هیدروژن (در صورت امکان) مناسب خواهد­­­­­ بود.
3	ایجاد تغییرات از طریق مبنا قرار دادن عملیات شئ جدید	بیایید فکر کنیم این دستگاه چه تفاوتی در کاربرد خواهد داشت؟ آب تجزیه‌شده؟ علاوه بر اکسیژن، هیدروژن و املاح موجود را نیز به‌جای خواهد گذارد. چنانچه بتوان موتور زیردریایی را به نحوی طراحی کرد که سوخت هیدروژن استفاده کند، علاوه بر نا­محدود بودن سوخت، محیط دریا نیز آلوده نمی­‌شود.
4	کشف چگونگی استفاده از دستاورد جدید در حل مسائل دیگر	در چه جاهایی می­توان از اصل تجزیه آب به اکسیژن و هیدروژن استفاده کرد؟ شاید بتوان در کشتی­‌ها نیز برای تامین سوخت هیدروژن به‌منظور دست‌یابی به محیط‌زیست پاک و سوخت  نامحدود از این روش استفاده کرد.
نتیجه	دستگاه تجزیه آب علاوه بر تولید نا­­محدود اکسیژن، سوخت تمیز هیدروژن را که به حفظ محیط‌زیست نیز کمک می­کند تولید خواهد­نمود.

منابع:

  کتاب 40 اصل شاه کلیدی تریز برای نوآوری ترجمه محمود کریمی[ 1]

  کتاب الگوریتم نوآوری چگونه مخترع شویم؟ نوشته مرحوم دکتر سلیمی [2]